انواع کوپلیمرها: کوپلیمرها بر اساس ساختارشان به دو شکل خطی و شاخه‌ای تقسیم‌بندی می‌شوند. مهم‌ترین انواع کوپلیمرهای خطی عبارتند از: تناوبی، دسته‌ای، رندوم و پیوندی.
- کوپلیمر دسته‌ای (Block): زمانی که واحدهای تکرارشونده از بیش از یک نوع هموپلیمر با پیوندهای کووالانسی به هم متصل می‌شوند، کوپلیمر دسته‌ای یا بلاک تشکیل می‌شود. این نوع کوپلیمرها به دلیل خواص ویژه‌شان، در صنایع مختلف از جمله دارورسانی، الاستومرهای ترموپلاستیک و نانو مورد استفاده قرار می‌گیرند. مثال بارز آن ABS است.
- کوپلیمر رندوم (Random): در صورتی که مونومرها در ساختار زنجیره‌های پلیمری به صورت تصادفی و بدون ترتیب خاصی قرار گیرند، کوپلیمر رندوم ایجاد می‌شود. این پلیمرها عمدتاً از طریق روش رادیکال آزاد تولید می‌شوند و نمونه‌ای از آن کوپلیمر استایرن بوتادین رابر (SBR) است.
- کوپلیمر تناوبی (Alternative): در این نوع کوپلیمر، مونومرهای تشکیل‌دهنده زنجیره به صورت یک در میان تکرار می‌شوند. نایلون 66 نمونه‌ای از این نوع کوپلیمرهاست.
کوپلیمرهای شاخه‌ای: برخلاف کوپلیمرهای خطی، کوپلیمرهای شاخه‌ای دارای شاخه‌هایی از مونومرها هستند. این نوع کوپلیمرها به انواع ستاره‌ای، پیوندی و شانه‌ای تقسیم می‌شوند.
مثال مهمی از کوپلیمر: پلی‌پروپیلن کوپلیمر (PP Copolymer): وقتی در ساختار پلی‌پروپیلن از مونومر دیگری غیر از پروپیلن (معمولاً اتیلن) استفاده شود، پلی‌پروپیلن کوپلیمر خواهیم داشت. این نوع کوپلیمر به دو دسته تقسیم می‌شود: کوپلیمر پلی‌پروپیلن تصادفی (PP-R) و کوپلیمر پلی‌پروپیلن بلاک (PP-B).
کوپلیمر پلی‌پروپیلن تصادفی (PP-R): از پلیمریزاسیون اتیلن و پروپیلن تولید می‌شود و معمولاً تا حداکثر 6 درصد جرمی اتیلن دارد. به دلیل ترتیب تصادفی قرارگیری مونومرها، این نوع کوپلیمر انعطاف‌پذیرتر و شفاف‌تر است و در محصولاتی که نیاز به ظاهر عالی دارند، استفاده می‌شود.
کوپلیمر پلی‌پروپیلن دسته‌ای (PP-B): در این نوع کوپلیمر، مونومرها به صورت دسته‌ای در زنجیره اصلی قرار می‌گیرند و این نظم باعث افزایش سختی و کاهش شکنندگی می‌شود. این نوع کوپلیمر در صنایع با نیاز به استحکام بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جدول تفاوت‌های هموپلیمر و کوپلیمر پلی‌پروپیلن:
| ویژگی‌ها | هموپلیمر پلی‌پروپیلن | کوپلیمر پلی‌پروپیلن |
|---|---|---|
| استحکام | بالا، سخت‌تر و مستحکم‌تر | کمی نرم‌تر اما مقاوم به ضربه بهتر |
| مقاومت شیمیایی | خوب | دوام بیشتر |
| جوش‌پذیری | خوب | مقاومت به رشد ترک بهتر |
| مقاومت به ضربه | خوب | فرآیندپذیری بهتر |
| سفتی | خوب | زبری بالاتر |
| قابلیت تماس با مواد غذایی | بله | برای تماس با مواد غذایی توصیه نمی‌شود |
No Views